Televizyonlarda Corono Virüs konulu bir tartışma programında Canan Karatay bağışıklık sistemimizi güçlendirmek için probiyotik olarak ev yoğurdu tüketilmesini ve dışarıdan probiyotik desteği alınmamasını önerdi.
Probiyotik özellikli pek çok gıda olsa da, bu yazıda neredeyse tüm evlerde tüketilen ve son yıllarda evde yapımı gittikçe yaygınlaşan yoğurda odaklanacağız. Hazırsanız başlayalım!
Normal yoğurt probiyotik mi? Ev yoğurdu probiyotik mi?
Cevap hem evet, hem hayır. Normal bir yoğurdun mayasında iki tane bakteri türü bulunur. Bunlar Lactobacillus bulgaricus ve Streptococcus thermophilus kültürleridir (1). Probiyotiklerin etkisini gösterebilmeleri için bağırsağa ulaşmaları ve burada kolonize olmaları gerekir. Ancak sorun şu ki yoğurt içindeki bu faydalı bakteriler mide asidini geçemez ve bağırsaklara çok az bir kısmı ulaşır. İşte bu yüzden bazı uzmanlar normal yoğurdun zayıf probiyotik özelliklere sahip olduğunu düşünmektedir. (1,2)
Peki ev yoğurdunda durum farklı mı? Aslında değil. Çünkü hem doğal, hem de probiyotik açısıdan zengin bakteri çeşidine sahip bir maya bulmak çok zor ve pratik değil. Çoğu kişi evde kendi yoğurduğunu yapmak için başlangıçta güvendiği bir markanın yoğurdunu ve sonrasında aynı yoğurdu maya olarak kullanmayı tercih ediyor. Bu da aslında normal yoğurt mayasıyla yapılan bir yoğurt oluyor. Ev yoğurdunun market yoğurdundan en büyük farkı, içerisinde koruyucu ve katkı maddesi olmadığından emin olmanın verdiği rahatlık ama probiyotik zenginlik genellikle söz konusu olmuyor.
Yeni yoğurdu bir önceki yoğurtla mayalama alışkanlığı başka bir sorun. Zaman geçtikçe mevcut yoğurdunuz içerisinde bulunan bakteriler ölüyor veya işlevlerini kaybediyorlar. Dolayısıyla mayalama işlemi her tekrarlandığında yeni yaptığınız yoğurttaki probiyotik bakteri sayısı daha da azalıyor.
Peki ya “Probiyotik Yoğurtlar”?
Son yıllarda süt ürünleri üreten firmalar, normal yoğurda ek olarak “Probiyotik Yoğurt” adı altında ürünler çıkardılar. Bunun sebebi yukarıda belirtiğim gibi yoğurt mayasındaki bakterilerin mideye girince işlevini büyük ölçüde kaybetmesi.
Oysa laktik asit bakterileri, midedeki asidik şartlar altında en az 90 dakika hayatta kalırlar ve bu da bağırsaktaki aktif olacakları yere ulaşması için yeterlidir.(3) İşte bu yüzden üreticiler probiyotik özelliklere sahip Bifidobacterium türleri, Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus casei gibi laktik asit bakterilernii yoğurt üretiminde tercih etmeye başladılar. Danone’nin “Activia” markası probiyotik yoğurt adı altında satılan bu tarz ürünlere bir örnek olabilir.
Eğer yoğurdunuzu kendiniz yapıyor ve gerçek probiyotik yoğurt tüketmek istiyorsanız, yoğurdunuzu bu tarz ürünlerle mayalamalı veya probiyotik bakterileri mayalama aşamasında eklemelisiniz.
Probiyotik gıda takviyeleri kullanmalı mıyım?
Yine cevabım hem evet, hem hayır. Uzmanlar hemfikir; vücudumuza gerekli olan vitaminleri, mineralleri, probiyotikleri almanın en iyi yolu doğal ve dengeli beslenerek bu ihtiyaçlarımızı gıdalardan karşılamak. Bunu yapabiliyorsak dışarıdan bir takviye almamıza gerek yok. Peki kaçımız bunu yapabiliyoruz? Probiyotik özelinde konuşacak olursak, özellikle de büyük şehirlerde yaşayan, doğal ve katkısız gıdalara erişimde zorlanan bireyler olarak kendimize sormamız gereken sorular şunlar:
– Kaç fark probiyotik besin tüketiyorum? Vücuduma kaç farklı probiyotik bakteri giriyor?
– Bu besinlerden yeteri kadar yiyerek, fayda sağlayacak kadar bakteriyi sistemime alabiliyor muyum?
– Günlük olarak düzenli şekilde probiyotik gıda tüketebiliyor muyum?
Bu sorulara vereceğiniz samimi cevaplar dışarıdan probiyotik takviyesi alıp almamanız gerektiğini belirleyecektir.
Probiyotik takviyesi alırken nelere dikkat etmeliyim?
Probiyotik takviyesi seçerken dikkat etmeniz en önemli şeyler ürünün doğru bakteri kombinasyonu ile yeterli sayıda organizma içermesi, hazırlama sürecinin iyi incelenmiş ve titizlikle yapılmış olmasıdır. Yukarıda verilmiş olan bilgileri harmanlayarak siz kendinize en uygun ürünü bulabilirsiniz.
Son olarak şunu hatırlatarak yazımızı bitirelim: Burada bahsedilen ürünler ilaç değil, gıda takvsiyesidir ve hastalıkların tedavisinde kullanılamaz. Hastalıklarda öncelikli olarak doktorunuzu başvurmanız gerekmektedir.
Kaynaklar:
1. http://guncel.tgv.org.tr/journal/44/pdf/100106.pdf
2. https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/gurkan-akgunes/probiyotik-gercegi-2607649
3. http://www.mikrobiyoloji.org/pdf/702050901.pdf
4. https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/osman-muftuoglu/probiyotik-kullanma-rehberi-41140088
5. https://www.fitekran.com/hangi-probiyotik-supplementini-almaliyim/
